Graffiti en hiphop

Sherlock Telgt (Gronings hiphoppionier en voorman van Zombi Squad) denkt eens goed na over de vraag hoe Graffiti en hiphop in Groningen destijds met elkaar vervlochten raakten. Er verschijnt een glimlach op zijn gezicht als hij begint te vertellen.

Hiphop is net als graffiti een cultuur die in de jaren ‘80 over kwam waaien uit New York. Je zag overal graffiti verschijnen: op rolluiken, op muren en op de achterkant van de stoelen achter in de bus. En niet alleen ranzige teksten, maar ook al de eerste tekeningen.

In diezelfde tijd begon hiphop in Groningen door te dringen en verschenen er op straat kleine groepjes jongeren die aan breakdance, electric boogie en beatbox deden. Deze groepjes werden steeds groter en al gauw moest er naar andere plekken worden gezocht om te kunnen ‘battelen’. Patrick Korenhof zag dit ook en met de ervaring die hij als vrijwilliger opdeed in buurthuis ‘De boerderij’ (nu ‘Het Trefpunt), organiseerde hij niet veel later de eerste hiphopparties in Simplon. 

In eerste instantie hadden hiphop en graffiti niet per se iets met elkaar te maken. Maar ook in Groningen zouden de wederzijdse invloeden snel zichtbaar worden. Onder andere op de posters voor de hiphopparties in Simplon. Deze werden namelijk ontworpen door de, toen nog niet zo bekende maar later toonaangevende, graffitiartiest ‘Mickey’.

Van muur naar…

De hiphop parties trokken naast de homeboys en flygirls ook (aanstormend) graffiti-talent aan. Zo ontstonden de eerste contacten tussen graffiti-artiesten en hiphoppers. De culturen raakten tijdens deze parties meer en meer met elkaar vermengd. De foto’s van pieces die Patrick Korenhof in Amsterdam maakte werden tijdens deze parties grif met elkaar gedeeld. Zo kwam de scene in Groningen in aanraking met graffiti uit andere steden. De graffiti verplaatste zich van muren en bushokjes naar jassen, petten, schoenen en zelfs kapsels.

Logo’s: part one

In de jaren ‘85/’86 ontstond Independent Rhyme Scientist, een voorloper van de Groningse hiphopformatie Zombi Squad. Daniel Prak van SKOA patrol ontwierp één van de eerste logo’s voor Independent Rhyme Scientist in graffiti-stijl. Het origineel heeft Kasper Katje (SKOA patrol) na afloop van de beruchte Def RC versus SBB battle* in Vera van Daniel gekregen.

* 1988 was een keerpunt in de Groningse hiphop scene. De rivaliserende crews Def RC en SBB besloten om ‘het publiek’ voor eens en voor altijd uit te laten maken wie de beste rappers waren tijdens een battle in poppodium Vera. Uiteindelijk kwam de hiphop scene in Groningen als échte winnaar uit de bus, want beide crews besloten na deze battle verder te gaan als één supercrew: de Zombi Squad.

Hiphop en Graffiti nemen elkaar op sleeptouw

De Groningse hiphop en graffiti ontwikkelen zich in de loop der jaren steeds verder. In de jaren ’90 zijn graffiti artiesten, zoals Mickey, PHIT en Quik, ook actief in Groningen. De rapgroepen SBB, Def RC en Skoa Patrol hebben de krachten gebundeld en vormen samen Zombi Squad. Mickey had inmiddels haar status als graffiti-artiest buiten Nederland opgebouwd. Toen zich de kans voordeed voor Zombi Squad om een EP in Duitsland uit te brengen was de keuze snel gemaakt om Mickey en PHIT te vragen om het album te illustreren. In 1995 komt de EP ‘Rough and Poetically’ uit. Mensen kochten de plaat niet alleen voor de muziek, maar ook voor de cover!

Logo’s: part two

In diezelfde jaren ’90 komt Quik (de legendarische graffiti-artiest uit de Verenigde Staten) naar Groningen. Als filiaalmanager van de skate- en kledingwinkel Vibes haalt hij ook via kleding de graffiticultuur naar Groningen. Amerikaans graffiti-artiesten, zoals Haze (bekend van de vormgeving voor The Beastie Boys en Public enemy), Stash en Futura 2000, ontwierpen kleding onder de merknamen Haze, Subware en Project Dragon.

Quik leert in de tijd ook Zombi Squad kennen. Hij vond de muziek die de Zombi Squad maakte dope en Zombi Squad was ‘down’ met het artwork van Quik. En zo komt het dat Graffiti legende Quik het meest bekende logo van Zombi Squad ontwerpt.

Graffiti en hiphop hebben in Groningen dus al een lange geschiedenis met elkaar. Na bijna 50 jaar zie je de onderlinge invloeden nog steeds. Met dit verschil dat beide stromingen nu breed geaccepteerd zijn als gevestigde kunstvormen.