Kooiweg Classics

In de jaren '80 en '90 was de spoorzone van Groningen, met de Helperzoom en de Kooiweg, een wereld op zichzelf. Deze afgelegen plek, vol verlaten gebouwen en industriële elementen, bood een unieke achtergrond voor de creatieve uitingen van jongeren zoals Orea.

Een Onontdekte Wereld

Vroeger waren de Helperzoom en Kooiweg een gebied waar niemand echt kwam. Met zijn verwaarloosde gebouwen, sporen en elektriciteitshuisjes leek het een onveilige plek, maar voor graffitiartiesten bood het juist mogelijkheden. Orea herinnert zich: “Het was een soort speeltuin voor ons. Er waren geen regels en niemand die ons in de weg stond.” Dit gevoel van vrijheid en avontuur trok veel jongeren aan. Je kon toen nog gewoon langs het spoor komen, via de Lodewijkstraat fietste je onder het viaduct zo richting een braakliggend terrein dat vanaf de Oosterpoort tot aan Helpman spande. Op dit terrein stonden nog enkele verlaten gebouwen waaronder de oude Hunzecentrale, een of andere fabriek en aan het eind van het terrein stond een groot geel gebouw, aan de Kooiweg, welke fungeert als elektriciteitsgebouw voor de spoorwegen.

Het begin

Als ik vraag wat de inspiratie is geweest voor Orea om te beginnen met graffiti is dat de film ‘Style Wars’ uit 1983. Toen deze werd uitgezonden bij de VARA, was dit genoeg motivatie om de volgende dag spuitbussen te gaan kopen en hun eerste piece te zetten op een auto van zijn stiefvader. “Het zag er waarschijnlijk echt niet uit, maar mijn stiefvader vond dat allemaal prima”, aldus Orea. “Niet lang daarna ben ik verhuisd naar Groningen, daar heb ik in het ziekenhuis gelegen. Waar ik iemand heb leren kennen die dezelfde passie voor graffiti had als ik. Toen ik naar Groningen was verhuisd bleek ik twee straten van hem af te wonen. Zodoende zijn we begonnen.” Door het uitwisselen van kopietjes met vrienden werd er langzamerhand een stijl ontwikkeld. Deze kopietjes bestonden naast graffiti schetsen ook uit filmposters.

De eerste actie

Één van de eerste keren dat Orea om en nabij de Kooiweg heeft gespoten ging niet zonder slag of stoot. Je kon niet zomaar overal komen, hekken werden beklommen om bij een goede muur te komen. Door alert te zijn hoorde hij een golfje aanrijden, dit was meestal politie. Om zeker te zijn doken ze de bosjes in. Het bleek inderdaad de politie die kwam zoeken met zaklampen, kennelijk hadden ze een melding gekregen. Na lang wachten in de bosjes, toen de politie weer weg was, zijn ze verder gegaan om de piece af te maken. “En toen hebben we dus ontdekt van; hey, dat is wel heel tof daar dat hele terrein met die sporen, toen hebben we ook dat gele gebouw ontdekt. Er stond toen een bouwkeet waar we op konden klimmen, toen hebben we daar bovenop een piece kunnen zetten en die keet was natuurlijk niet lang daarna weg, dus dan stond die piece dus daar bovenop.”

Het avontuur

De nachtelijke uitjes naar deze spoorzone waren gevuld met adrenaline. Orea en zijn vrienden spraken ‘s nachts af om op pad te gaan, maar de spanning ging verder dan alleen het spuiten van graffiti. Bij één van hun nachtelijke wandelingen werden ze zelfs beschoten vanuit een tuinhuisje. “We hebben gelijk dekking gezocht,” zegt Orea, “maar dat maakte het avontuur alleen maar intenser.” Dit soort ervaringen versterkten de band tussen de artiesten en gaven hen verhalen die ze hun hele leven zouden blijven vertellen. “Ja het is heel cliché maar het was gewoon een avontuur, we deden dat ‘s nachts. We spraken af, "ok wat gaan we doen en waar."

Een veranderend landschap

Tegenwoordig zijn de plekken die toen verlaten en onveilig waren, getransformeerd tot een drukbezocht gebied vol huizen, winkels en een voetbalstadion. Het contrast tussen het verleden en het heden is groot. “Het is verbazingwekkend hoe deze plek is veranderd. Waar we vroeger alleen waren, zijn nu scholieren, voetbalfans en bewoners.” De gebouwen zijn gemoderniseerd, maar de herinneringen aan de graffiti-scene blijven aanwezig.

Creativiteit en concurrentie

Graffiti bood Orea niet alleen een uitlaatklep voor zijn creativiteit, maar ook een manier om zijn vaardigheden te ontwikkelen. De Helperzoom en Kooiweg waren perfect om hun creativiteit kwijt te kunnen, met nog schone muren die goed zichtbaar zijn vanuit de trein. Elke avond werd zorgvuldig gepland; ze brachten uren door met het ontwerpen van hun pieces. “Die plekken gaven ons de kans om onszelf te uiten, om zichtbaar te zijn in een tijd waarin niemand echt naar ons omkeek,” legt hij uit. Maar naarmate de scene groeide, nam de rivaliteit toe. Wat ooit een hechte groep vrienden was, werd steeds competitiever en minder leuk. Orea besloot zijn graffiti-activiteiten te beëindigen, maar de impact ervan bleef bij hem. Het doel van Graffiti is voor Orea altijd duidelijk geweest; door uren te tekenen en te werken aan letters, is er al vroeg een basis gelegd voor zijn huidige werk. Als inspiratie noemt hij onder andere Rick Griffin, een poster ontwerper uit de jaren zeventig. Met name de ‘western style’ letters zijn gebaseerd op Griffin's werk.

Een blijvende invloed

Orea's ervaringen hebben hem gevormd, niet alleen als artiest maar ook als persoon. De scherpte van het graffiti-werk leeft voort in zijn huidige werk (en hij spot politie nog steeds sneller dan andersom). De liefde voor letters en vormen die hij in die jaren ontwikkelde, is een fundament dat hij zijn hele leven kan blijven gebruiken.

Conclusie

De graffiti-scene van Groningen, en met name de Helperzoom en Kooiweg, zoals Orea die heeft meegemaakt, was niet alleen een rebellie tegen de gevestigde orde, maar ook een creatieve beweging die generatie na generatie blijft inspireren. De avonturen, de risico’s en de passie voor kunst zijn ervaringen die een blijvende indruk hebben achtergelaten, en die ook vandaag de dag nog relevant zijn.